18e-Eeuwse voormalige sluiswachterswoning aan de Goejanverwellesluis in Hekendorp in ere hersteld
Deze week werd de duurzame restauratie van de voormalige sluiswoning aan de Goejansverwellesluis 74 in Hekendorp bij Oudewater door Hendrick de Keyser Monumenten afgerond. Het Rijksmonument is een van de oudste gebouwen van Hekendorp en daardoor getuige geweest van een belangrijke historische gebeurtenis; de aanhouding van Wilhelmina van Pruisen door de Patriotten in 1787.
In de 19e en 20e eeuw had het pand bij de sluis een belangrijke openbare functie als herberg. Later werd het gebouw weer bewoond door de sluiswachter en zijn gezin. Om het prachtige monument toekomstbestendig te maken was een grondige restauratie en verduurzaming noodzakelijk. Dankzij de steun van Stichting Aan Boord heeft Hendrick de Keyser deze restauratie kunnen realiseren. Nu de restauratie is afgerond kan het historische pand weer bewoond worden als comfortabel woonhuis met een bijzonder verhaal.
Een van de oudste huizen van Hekendorp
Naast de Goejanverwellesluis aan de Dubbele Wiericke in Hekendorp staat een bijzonder 18-eeuws monument; de voormalige sluiswachterswoning. Het huis uit 1728 werd gebouwd op de plaats van de oorspronkelijke sluiswachterswoning uit circa 1600, die in 1727 voor een groot deel afbrandde. Het ‘koockkeukentje’ overleefde de brand, en ook de voorgevel is zeer waarschijnlijk nog een overblijfsel van de zeventiende-eeuwse sluiswachterswoning.
Het huis speelt een belangrijke rol op een klassieke schoolplaat uit 1911, getekend door J.J.R. de Wetstein Pfister, die het verhaal laat zien over de aanhouding van prinses Wilhelmina van Pruisen in 1787 bij Goejanverwellesluis, nu Hekendorp. Op de plaat staat de prinses afgebeeld bij de sluis in het huidige Hekendorp, en is ook de sluiswachterswoning prominent afgebeeld.
Van sluiswachterswoning tot herberg en terug
Tijdens de 19e en 20e eeuw, toen het voornaamste transport over water ging, kreeg het pand bij de sluis de functie van herberg. Later werd het gebouw weer in gebruik genomen als woning van de sluiswachter en zijn gezin, maar met het automatiseren van de sluis werd een sluiswachter overbodig en werd de sluiswachterswoning niet meer gebruikt.
Om het behoud van het Rijksmonument ook in de toekomst te waarborgen is het pand in 2017 door Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden overgedragen aan Hendrick de Keyser Monumenten. De vereniging laat historische huizen leven door ze te restaureren en vervolgens te gebruiken. In de uiteenlopende collectie van ruim 450 huizen verspreid over heel Nederland kun je wonen, werken, vakantie vieren, een evenement organiseren, of ze bezoeken als museumhuis.
Duurzame restauratie
Tijdens de restauratie van de sluiswachterswoning zijn allereerst voorzichtig alle niet historische onderdelen zoals voorzetwanden, vloerafwerkingen en verlaagde plafonds verwijderd, waardoor de historische structuur en de waardevolle elementen van het pand zichtbaar werden. Bij elk restauratieproject weer spannend, want wat komt er tevoorschijn en wat is de conditie hiervan? Naast onvoorziene gebreken als asbest en houtrot werden er mooie historische vondsten gedaan. Zoals een aftekening van een oude bedstede, drie zogenaamde bloempottegels van een voormalige schouw en een plavuizenvloertje.
Deze vondsten kwamen overeen met de ‘herbergfase’ van het huis. Die fase, samen met het herstellen van de meest waardevolle elementen, vormde dan ook het uitgangspunt voor de restauratie. Om de woning toekomstbestendig te maken is het pand daarnaast zorgvuldig verduurzaamd en gemoderniseerd.
Zonder steun geen restauraties
Hendrick de Keyser Monumenten is voor de restauratie van de collectie historische huizen afhankelijk van de steun van leden, donateurs en schenkers. We zijn dan ook zeer dankbaar voor de steun en betrokkenheid van Stichting Aan Boord tijdens het hele proces van de restauratie van dit prachtige monument.
Wonen in de voormalige sluiswachterswoning?
Nu de restauratie is afgerond zal het monument binnenkort verhuurd worden als comfortabel woonhuis. Interesse? Kijk voor alle details op hendrickdekeyser.nl/huren.
