Kapelwoning Beeckestijn

De opmerkelijke Kapelwoning op buitenplaats Beeckestijn is het oudst bewaarde voorbeeld van de neogotische bouwstijl in ons land. Tussen omstreeks 1760 en 1772 liet Jacob Boreel, die enige tijd diplomaat in Engeland was, een landschapstuin in het achterpark van Beeckestijn aanleggen. Het was de eerste op Engelse en Duitse voorbeelden geïnspireerde landschapstuin in Holland. 

De tuinarchitect Johann Georg Michael (1738-1800), die op initiatief van Boreel een reis naar Engeland maakte, was verantwoordelijk voor de aanleg. De tuinen op Beeckestijn werden binnen een geometrisch stramien voorzien van slingerpaden, bomenlanen, bloeiende heesters, een kronkelende beek, korenvelden en romantische bouwsels.

De Kapelwoning, in de afgelegen zuidhoek van de tuin, is een historisch onderdeel van deze aanleg. De woning werd gebouwd omstreeks 1769. Het is een zogenaamde ‘folly', een bewust excentriek gebouwtje dat de wandelaar moest verrassen en inspireren. Alhoewel het een kleine woning bevat, kreeg het de vorm van een kapel. 

De architectuur van de Kapelwoning, met zware ojiefbogen boven vensters en deur, is duidelijk beïnvloed door de 18de-eeuwse Engelse ‘neogothic style'. Naast de Kapelwoning waren er op Beeckestijn nog andere (inmiddels verdwenen) romantische bouwsels, zoals een kluizenaarshut en een classicistische triomfboog.

Een prent uit 1772 van de tuinen van Beeckestijn toont de Kapelwoning met de ojiefbogen rond vensters en deur, een schoorsteen in de vorm van een klokkentorentje, en aan de smalle zijde een gotisch baldakijn. Dit baldakijn en de spits van het torentje zijn helaas verdwenen. De Kapelwoning is in slechte staat en moet gerestaureerd worden. Het blijft een romantisch, zij het klein, woonhuis in het groen.

Naast de kapelwoning op Beeckestijn bezit Vereniging Hendrick de Keyser nog twee bijzondere, vroege voorbeelden van de neogotische bouwstijl in ons land: het historische hek van van het Hodshon Huis (uit 1794-1795) en het stoomgemaal De Cruquius (uit 1846-1849).

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 92 (2010), pp. 15-16.

Historische informatie over buitenplaats Beeckestijn >>