Huis Kingma

De geschiedenis van Vallaat 22 is 260 jaar verbonden geweest met de familie Kingma. De Makkumer schipper, reder, fabrikant en koopman Hylke Jans Kingma legde de basis van diverse bedrijven en het familievermogen. In 1748 bouwde hij het huis aan de Vallaat, waarschijnlijk met behoud van delen van een 17de-eeuws woonhuis. Het huis kreeg een getrapte halsgevel met sierlijke ornamenten in natuursteen, in een ‘Friese variant' van de toen 18de-eeuwse Lodewijk XIV-stijl. Op de zolder van het huis werd een zeilmakerij ingericht, die later verplaatst werd naar een pakhuis. In 1773 en 1839 volgden ingrijpende verbouwingen van het huis en interieur. 

Het huis werd bewoond door diverse generaties Kingma, tot 1951 toen het overging naar Kingma's Bank. De Bank, opgericht in 1869 als ‘kassierbureau van de Gebroeders Kingma', verbond het huis met buurpand Vallaat 20. Ook Vallaat 18 behoorde tot de firma. In 1952-1953 werd een restauratie en verbouwing uitgevoerd. 

Er werden historische bouwfragmenten, waaronder een 18de-eeuwse bedstedewand met porseleinkast, uit andere huizen ingebracht en het pand werd ingericht als deftig bankkantoor. Midden in Vallaat 22 werd een brandvrije bankruimte gebouwd en in de kelder kwam een betonnen kluis. De bank bleef in het huis gevestigd tot 1986 toen het in gebruik werd genomen als bestuurshuis van de Stichting Monumenten Makkum.

Eind 2009 kwam het huis in bezit van Vereniging Hendrick de Keyser. Een restauratie is in voorbereiding. De betonnen kluis en de bankruimte in het huis zorgen voor bouwkundige problemen. Zo rusten de eeuwenoude balklagen op de zware kluis die het huis doet zakken. Ook is het houtwerk van de balklagen aangetast.

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 91 (2009), pp. 15-17.