Huis Frans

Met de verwerving van de 19de-eeuwse stolpboerderij Maaikeduinweg 19 in De Koog op Texel wordt in één keer ingespeeld op twee hiaten in de collectie van Hendrick de Keyser Monumenten: tot nu toe had de vereniging geen bezit op Texel en telde de collectie slechts een handvol boerderijen. De stolp, een boerderijvariant die wordt gekenmerkt door het (meestal) vierkante grondplan en een hoog, piramidevormig dak, komt met name in Noord-Holland en delen van Friesland voor. Hendrick de Keyser bezit slechts één ander exemplaar, het 17de-eeuwse ‘De Barmhartige Samaritaan’ in Westerblokker.

Maaikeduinweg 19, ‘Huis Frans’ geheten, is een voor Texel kenmerkende stolp. Typerend voor het eiland zijn de hoge dars- of deeldeuren die boven de dakrand van het stolpdak uitsteken en de oorspronkelijk witgeschilderde buitenmuren. De boerderij werd in 1868 of 1869 gebouwd als pachtboerderij bij boerenhofstede ‘De Arend’. Deze oude boerderij, waar ruim 55 hectare land bij hoorde, was in 1858 gekocht door grondbezitter Pieter Dirksz Bakker, vermoedelijk met het idee om op het terrein meerdere boerderijen te bouwen voor de verhuur. De naam ‘Huis Frans’ kreeg het pand pas bij de eerste overdracht in 1882, naar de toenmalige pachter Frans Witte. Gedurende vele decennia bleef de boerderij verpacht, in gebruik bij een gemengd bedrijf. Eerst gebeurde dit door nazaten van Bakker, later door leden van de aangetrouwde familie Eelman.

Na een kleine verbouwing werd de boerderij vanaf 1928 bewoond door Pieter Cornelis Eelman, die deze in 1943 in eigendom verwierf uit de nalatenschap van zijn vader. Hij verkocht de boerderij (zonder het land) in 1957 aan Francien Klinkert-van Duijvendijk (1923-2022), een erfgename uit een vermogende familie die negen generaties actief was in de scheepsbouw in Lekkerkerk. Kort daarvoor was ze gehuwd met de reclametekenaar en kunstschilder Carl Klinkert (1905-1995). Nadat ze enkele vakanties op het eiland hadden doorgebracht, vestigden ze zich in 1956 permanent op Texel. Het pand werd voor hun komst ingrijpend verbouwd tot woonhuis met atelier. Carl Klinkert overleed in 1995, waarna de weduwe Klinkert-van Duivendijk besloot Huis Frans na te laten aan Hendrick de Keyser. Na haar overlijden in 2022 vond de overdracht plaats en mag de Vereniging zich nu de trotse eigenaar noemen van dit stukje Texelse bouwkunst!