Breedstraat 121

Dit grote 17de-eeuwse woonhuis is uitzonderlijk goed bewaard gebleven. De trapgevel dateert uit 1640. Deze heeft een geleding door waterlijsten en is spaarzaam gedecoreerd met natuursteen. De gevelstenen in het fries, de Statenleeuw met pijlenbundel en de huisnaam ‘In de Eendraght', tonen vermoedelijk het beroep van de bouwheer: gezagvoerder op een oorlogsschip. Kapitein Cornelis Liewensz de Zeeuw, waarschijnlijk de bouwheer, was in 1652 ook eigenaar van het buurpand rechts en van twee huizen op het achtererf.

Het is een zeldzaamheid dat een huis zijn historische indeling nog heeft in combinatie met een deel van de oorspronkelijke vaste inventaris. Ze geven samen een goed beeld van een zeventiende-eeuws woonhuis. De indeling bestaat uit een voorhuis, binnenhaard en achterkamer. Het voorhuis is het best bewaard, met op de vloer overhoeks gelegde zwarte en witte tegels. Aan de rechterzijde ligt een onderkelderde zijkamer een halve meter hoger dan de begane grond. De doorgang naar deze opkamer heeft een fraaie omlijsting van gecanneleerde halfzuilen op pied-de-stalles onder een klassiek hoofdgestel.

De binnenhaard is een ruim vertrek met sierbetegeling op de plek van de schouw. Het licht viel hier indirect binnen vanuit de gang en het voorhuis. Via de sobere achterkamer kon men de zolder bereiken waar in de achttiende eeuw aan de straatzijde een slaapvertrek was ingericht met twee bedsteden.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel I Friesland en Noord-Holland, pp. 236-239.