Achterhaven 105

Dit historische huis is een van de oudste houten huizen van ons land. Het heeft een voorgevel van omstreeks 1550. Een deel van de beplanking is nog oorspronkelijk en bestaat uit eiken delen. Ook de rechter zijgevel is van hout, terwijl de bouwmuur aan de linkerzijde van steen is.

De voordeur met zwaar hang- en sluitwerk is nog oorspronkelijk. Het kalf boven de ingang is afgewerkt met laat-gotische peerkraalprofielen en rozetten. Achter het houten voorgedeelte van het huis ligt een stenen achterkamer die hoger is en door een tussenvloer verdeeld is in twee lagen. Deze is bij een verbouwing aan het begin van de achttiende eeuw tot stand gekomen toen het voorhuis als werkplaats in gebruik werd genomen en er behoefte kwam aan extra woonruimte boven de binnenhaard.

De bewonersgeschiedenis gaat terug tot 1561. Lambert Jansz. Rengerts, houtkoopman van beroep, werd later schout en vanaf 1589 burgemeester. Het huis was beduidend meer waard dan de meeste huizen in de omgeving. Het gebied aan de Achterhaven raakte steeds verder volgebouwd. Desondanks bleef het huis tot in de zeventiende eeuw een voornaam woonhuis. Bij een verkoop in 1741 werd het voor het eerst aangeduid als pakhuis. In 1920 kwam het als schilderswerkplaats in het bezit van de Vereniging.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel I Friesland en Noord-Holland, pp. 295-298.