Nieuwezijds Voorburgwal 75

In 1612 werd in Amsterdam het makelaarsgilde opgericht. Een makelaar was een onafhankelijke tussenpersoon die bij de handel in losse goederen zoals koffie, tabak en graan, een overeenkomst sloot tussen koper en verkoper.

Volgens de gilderegels moesten zij ‘in alle vrientschap ende liefde handelen'. Uit het feit dat zij gerechtigd waren goud en zilver te wegen en de waarde daarvan vast te stellen, blijkt dat een makelaar groot vertrouwen genoot. Hoewel het gildewezen in de Franse tijd officieel werd opgeheven, zette men het makelaarsgilde in gewijzigde vorm voort tot diep in de 20ste eeuw. 

Het gildehuis van de makelaars werd in 1633 gebouwd op de plek van een ouder woonhuis. Het pand kreeg een pronkgevel in Amsterdamse renaissancestijl met veel banden en blokken van natuursteen. Het bovendeel van deze gevel ging in de 19de eeuw verloren, maar werd naar voorbeeld van een oude tekening voorbeeldig hersteld bij de restauratie van 1937. 

Het pand is van binnen veel kleiner dan de vrij brede gevel doet vermoeden. Doordat het zijstraatje schuin wegloopt, eindigt de plattegrond van het Comptoir aan de achterzijde in een scherpe punt. Achter de schitterende 17de-eeuwse voordeur ligt het best bewaarde 17de-eeuwse voorhuis van Amsterdam, met een vloer van zwart-wit geblokt marmer. 
De kamer aan linkerzijde was de bestuurskamer. Tegen de balklaag is een houten, beschilderde roos aangebracht als symbool van vertrouwelijkheid en gepaste zwijgzaamheid betreffende de zaken die ‘onder de roos' (sub rosa) werden besproken. De schouw in deze kamer dateert uit het midden van de 18de eeuw en heeft stucwerk in Lodewijk XV-stijl, dat in de 19de eeuw van een polychrome beschildering werd voorzien. 

Pal boven de marmeren mantel is in het stucwerk een vak uitgespaard voor een schilderijtje van de koopmansbeurs dat de makelaars in 1636 bestelden bij Philips Vingboons. Op deze plaats is een replica aangebracht. Het origineel berust bij het Amsterdams Historisch Museum. In de gildezaal op de eerste verdieping bevindt zich een tweede schouwpartij in Lodewijk XV-stijl. Deze is geheel bewaard in de 18de-eeuwse toestand.

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 84 (2002), pp. 8-10.