Huis Timmerman

Dit pand in rijke Rococo of Lodewijk XV-stijl werd gebouwd als particulier woonhuis voor de koopman-regent Albert Timmerman. De opvallende eenheid van ornamentiek, zowel in de gevellijst als in het interieur, doet vermoeden dat het pand door een vooraanstaand bouwmeester is uitgevoerd en dat een stucwerker-decorateur bij het ontwerp was betrokken. Het pand deed vanaf 1814 dienst als raadhuis van Monnickendam. 

Het huis heeft een brede, in baksteen opgetrokken gevel die wordt bekroond door een uitzonderlijk groot en fraai versierde houten gevellijst. De weelderig gesneden, florale motieven daarop zijn van een uitzonderlijke schoonheid. Als blikvanger werd in 1814 het 17de-eeuwse beeld van een monnik, personificatie van de stad Monnickendam en afkomstig van het oude stadhuis, bovenop de geveltop geplaatst. 

Doordat het pand vier assen breed is, kwam bij de bouw de ingangspartij, met Ionische pilasters, niet in het midden van de gevel te liggen. De eikenhouten voordeur, met in houtsnijwerk het hoofd van Minerva,  en de vensters met een grote roedeverdeling dateren waarschijnlijk van 1814. 

De gang, het trappenhuis en twee kamers op de bel-etage zijn rijk versierd met rococo stucwerk en houtsnijwerk uit 1746 van zeer hoge kwaliteit. De rond een ovaal slingerende, monumentale trap loopt van het souterrain tot de kap.

De grote achterzaal is de voornaamste kamer van het huis en is geheel in originele staat bewaard gebleven. Het zeer uitbundige stucwerk bestaat, behalve uit acanthusbladeren en rocailles, onder andere uit koraalmotieven en kleine zeepaardjes. De grote schouw heeft een grijs marmeren schoorsteenmantel en een boezem met goud verguld houtsnijwerk, ingestrooid met glassplinters, om een spiegel met daarboven een voorstelling in grisaille. Een monumentale dubbele deur (‘porte-brisé') verbindt deze zaal met de voorzaal. 

Van uitzonderlijk belang is het goudleerbehang in de achterzaal met een patroon van slingerende takken met bladeren en bloemen. Zeldzaam is het patroon van een afhangende draperie waarmee de bovenzijde wordt afgesloten en het bandwerk aan de onderzijde. Het onbeschilderde, goudkleurige fond is voorzien van een gestempeld reliëfpatroon. De banen goudleer bestaan uit lange aan elkaar genaaide stroken die zich uitstrekken van het plafond tot de plint. Het lijkt aannemelijk dat de Amsterdamse behangselfabrikant en leverancier Nicolaas Blankert dit goudleerbehang heeft geleverd.

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 83 (2001), pp. 39-61. Zie ook Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 99 (2009), pp. 20-21.