Voormalige pastorie van Warffum ‘voor eeuwig’ in goede handen bij Hendrick de Keyser Monumenten
Onlangs is er een uniek monument in de collectie huizen van Hendrick de Keyser Monumenten gekomen: de voormalige pastorie in Warffum waarvan de geschiedenis maar liefst teruggaat tot het jaar 1300. De pastorie van Warffum is één van de grote Groningse pastorieën en je vindt hier zeven eeuwen aan geschiedenis terug. Dit maakt de voormalige pastorie het oudste monument in het bezit van Hendrick de Keyser. De pastorie is door het echtpaar Scheers-Bolhuis overgedragen aan Hendrick de Keyser om te garanderen dat het unieke huis, het interieur en de historische tuin duurzaam in stand zullen worden gehouden, op de wijze zoals de familie dit al sinds 1972 doet.
Een eeuwenoude pastorie
In veel Groningse dorpen stonden vroeger zogenaamde ‘wemen’, een Groningse term voor een pastorie en de landerijen van de kerk. Dit waren imposante huizen van middeleeuwse oorsprong waarin de plaatselijke pastoor woonde en vaak stonden ze dicht bij de kerk. De kern van de pastorie van Warffum is een groot middeleeuws stenen zaalhuis dat wordt gezien als een van de oudste stenen huizen in de provincie Groningen en mogelijk zelfs de oudste pastorie van Nederland. De geschiedenis van het steenhuis gaat terug tot het jaar 1300. Ook nu nog vind je hier een plavuizenvloer en eikenhouten balklagen uit 1485. Als je hier de spiltrap uit 1634 op loopt, ontdek je een prachtig bewaarde schouw in rococostijl uit circa 1750.
Restauraties
Bij de laatste restauratie zijn een groot aantal bouwonderdelen uit de middeleeuwen, gotiek, renaissance en de 18de eeuw in het zicht gekomen, waaronder raam- en deurnissen, kaarsnissen, muurkasten, lateien, en schouwonderdelen. Het is enorm bijzonder dat in dit monument tientallen historische elementen uit vijf stijlperioden te vinden zijn, die samen en bouwgeschiedenis van zeven eeuwen laten zien. De indeling beneden in het steenhuis bestond vroeger uit twee ruimten; een indrukwekkende zaal (‘het Sael’) en een opkamer. De zaal diende als vergaderruimte voor de bestuurders van de weem, die van daaruit de regionale maatschappij ontwikkelden met onderwijs, ziekenverzorging en rechtspraak. De opkamer diende mogelijk als werk- en schrijfkamer van de pastoor. De bovenverdieping bestond uit een vertrek boven de opkamer die gebruikt werd als slaapkamer, en een winterberging voor graan en brandstof.
Behoud voor de toekomst
De Pastorie is sinds 1972 zorgvuldig gerestaureerd en onderhouden door de heer Mijnard Scheers (91), tevens initiatiefnemer van de lokale monumentenorganisatie Stichting Woonhuismonument, en zijn echtgenote Grietha Scheers-Bolhuis (76); de eerste niet-geestelijke bewoners na zeven eeuwen. In de jaren 1985-1990 is in samenwerking met de bekende architectuurhistoricus Ruud Meischke een zorgvuldige restauratie uitgevoerd. Uitgangspunt was om zo veel mogelijk de uiteenlopende bouwfases te tonen, maar twintigste-eeuwse veranderingen die sterk ingaan tegen de oorspronkelijke structuur van het gebouw te verwijderen. Hierdoor is het unieke, bewaard gebleven interieur van een middeleeuws Gronings steenhuis op subtiele wijze in het zicht gebracht. De familie Scheers beheert het huis, het interieur en de historische tuin al meer dan 50 jaar en nu zal dit beheer door Hendrick de Keyser Monumenten worden voortgezet. Het huis blijft particulier bewoond door de familie, en zal volgens de wens van de familie ook in de toekomst als woonhuis worden verhuurd, en daarnaast met enige regelmaat worden opengesteld voor bezoekers.