Tromp's Huys

Het Tromp’s Huys is een van de oudste huizen van Vlieland. De benaming is afkomstig van de laatste bewoners van het pand, het echtpaar Akersloot-Berg die van mening waren dat de zeehelden Maarten Harpertsz en Cornelis Tromp hier in de 17de eeuw verbleven. Het huis werd rond 1575 gebouwd, kort nadat de Vlieland door de Spaanse troepen was platgebrand. In 1596 werd het bewoond door de ‘Commissaris van het Vlye’ – de toezichthouder op het belangrijke zeegang tussen Vlieland en Terschelling.

Vanaf 1896 werd het huis bewoond door de schilderes Betzy Berg, leerling van de zeeschilder H.W. Mesdag. In de tuin liet zij een atelier bouwen met uitzicht op zee. Na haar overlijden in 1922 werd het huis opengesteld voor publiek en na de restauratie in 1958, werd het ingericht als woonhuismuseum en werd de collectie aangevuld met historische voorwerpen en maritieme kaarten. In 2001 droeg de gemeente Vlieland het Tromp’s Huys over aan Vereniging Hendrick de Keyser. Het oudste deel van het complex is het rechterdeel van de parallel aan de Dorpsstraat geplaatste voorvleugel. Aan het begin van de 17de eeuw zal deze kamer naar de linkerzijde zijn uitgebreid met een voorhuis met een kleine zijkamer. Tegen de achtergevel was een keuken of woonvertrek aangebouwd. In het begin van de 18de eeuw werd een achterbouw toegevoegd met twee nieuwe kamers. Beide bouwdelen werden pas in de 19de eeuw onder één zadeldak samengevoegd. In die tijd werden ook de pleisterlaag op het metselwerk en de schuifvensters  aangebracht. Het gebouw had al in de 17de eeuw een behoorlijke omvang gezien het feit dat er drie stookplaatsen waren. Bij de restauratie van 1958 werd, ten behoeve van de museale functie, de tussenkamer voorzien van tegeltableau’s, een hangschouw en een bedsteewand. De voorkamer bezit een zeer fraaie wandbetimmering met pilasters en alkoofnis voor een bed. 

Achter het Tromp's Huys, tegen de dijk, staat een bijzonder houten zomerhuisje in 'Scandinavische' stijl, een helderwit blokkendoosje met fenomenaal uitzicht op de Waddenzee.

Het dateert uit 1962 maar bebouwing op deze plek kent een langere geschiedenis. In 1896 werd Tromp’s Huys gekocht door Gooswinus Akersloot en zijn echtgenote, de Noorse schilderes van zeegezichten Betzy Akersloot-Berg, leerling van H.W. Mesdag. Betzy liet in de mooie tuin, op de plaats van een voormalig pakhuisje of loods, een hoog houten atelier bouwen van waaruit ze een prachtig zicht had over de Waddenzee met haar vogels en zeehonden.

In de 20ste eeuw werd het verhuurd als vakantiehuisje en kreeg het de naam ‘De Duiventil’. Het raakte steeds meer in verval en in 1962 werd het vervangen door nieuwbouw. Dat gebeurde in opdracht van de gemeente voor Lena Bruin. ‘Juf Bruin’ was een bijzondere persoonlijkheid op Vlieland. Ze was er jarenlang onderwijzeres en woonde in het huisje van 1963 tot 1986. Juf Bruin was bevriend met de bekende schilder-dichter Willem Hussem. Voor de oostmuur van de woonkamer op de verdieping maakte Hussem een groot abstract schilderij. Hij kwam een week logeren om de plek van het toekomstige werk te bekijken en maakte drie schilderijen waarvan er een werd gekozen.

Het huisje, dat tegelijk met Tromp’s Huys in 2001 door de gemeente Vlieland aan de Vereniging werd overgedragen, is in 2018 gerestaureerd en ingericht als ‘Monument en Bed’. Daarbij heeft het een vrij op de ‘sixties’ geïnspireerde inrichting gekregen, met modern comfort en een reproductie op ware grootte van het schilderij van Willem Hussem

Dit huisje, De Atelierwoning, is te huur als Monument en Bed, kijk hier voor meer informatie en boekingen.

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 83 (2001), pp. 16-19.