Sparrendaal

Sparrendaal werd gebouwd door de Utrechtse oud-burgemeester Jacob van Berck, op de plaats van een 17de-eeuwse boerderij. Een deel van het grote park was toen reeds aangelegd. Het nieuwe huis werd een symmetrisch blokvormig gebouw met een souterrain, twee verdiepingen en een zolder. De ingangspartijen aan de voor- en achterzijde zijn buitengewoon modieus uitgevoerd in Lodewijk XV stijl. De rest van het exterieur is sober en vormt een eenheid met de twee koetshuizen aan weerszijden van het voorplein. 
Het huis heeft een indeling, die is afgeleid van het grote Amsterdamse grachtenhuis. Het souterrain omvat het huishoudelijke onderhuis met in het midden aan de achterzijde (onder de grote zaal) de keuken. Op de hoofdverdieping komt men via de hal, die versierd is met fraai stucwerk en gemarmerde deuromlijstingen, direct in de grote zaal, die aan de tuinzijde is voorzien van een uitgebouwde erker. 

Aan de rechterzijde van de bel-etage ligt een grote suite van twee gekoppelde ontvangstvertrekken, die bij gelegenheid was te gebruiken in combinatie met de zaal. De linkerzijde is de 'daagse' zijde en wordt ingenomen door een spreekkamertje, het trappenhuis en een dienkamer bij de zaal. 
Uniek voor dit huis is het feit dat alle vertrekken van de bel-etage zijn voorzien van geschilderde behangsels. In de zaal bevinden zich zeegezichten en Chinoiserieën. De grote suite heeft een prachtige reeks met Hollandse landschappen. 

In 1805 kwam Sparrendaal in handen van P.J. van Oosthuijse die een belangrijke stempel zou drukken op de ontwikkeling van huis en park. Het jaar daarop werd het landgoed vereerd met een bezoek van koning Lodewijk Napoleon. Halverwege de 19de eeuw diende Sparrendaal als aartsbisschoppelijke residentie en vanaf 1884 was het als woonhuis verhuurd aan de familie Van Vollenhoven. In 1954 werd het huis in vervallen staat aangekocht door de gemeente Driebergen om het te bestemmen tot gemeentehuis. 

Tussen 1957 en 1962 vond een restauratie plaats door baron J.B. van Asbeck waarbij het hoofdhuis, met uitzondering van het dak, werd gereconstrueerd naar de fase van 1754. Op de verdieping werden de drie slaapkamers aan de voorzijde uitgebroken en samengevoegd tot raadzaal. Dit vertrek kreeg een nieuwe betimmering en werd voorzien van een zeldzame reeks geschilderde behangsels uit Delft, die wandtapijten imiteren. Bij de restauratie van 2002 lag het accent op de afwerking van het interieur.

Voor meer informatie zie Jaarverslag Vereniging Hendrick de Keyser 82 (2000), pp. 34-57.