Korte Spaarne 15

In de 16de en 17de eeuw stonden er aan het Spaarne in Haarlem vele bierbrouwerijen. In 1597 wordt Korte Spaarne 15 vermeld als de bierbrouwerij ‘'t Zeepaert', eigendom van Jan Aelbertsz Ban. Het erf liep door tot aan de achterstraat, de huidige Spaarnwouderstraat, en was aan die kant bebouwd met bedrijfsgebouwen. De bierproductie zal zich hebben afgespeeld op het achterterrein. Een gang vanaf het Spaarne gaf toegang tot het grote bedrijfsgedeelte. Zo konden het duinwater aan- en de biertonnen afgevoerd worden. 

In de loop van de 17de eeuw vond een teruggang van het brouwersvak plaats. Op de lijst van bierbrouwerijen uit 1628 wordt het Zeepaert niet meer vermeld. Het pand werd in deze tijd in twee helften verkocht. Doorgangen werden dichtgezet en de hoge verkoopsom van 7000 gulden doet vermoeden dat het deel aan de Korte Spaarne in deze tijd werd verbouwd.

De aanwezigheid van een grote wijnkelder kan erop duiden dat de nieuwe eigenaar, Jan Adriaenssen van Vianen, wijnkoopman was. De naam veranderde in ‘De vergulde leggende Bastaert Pijp'. Na verschillende eigenaren werd het huis in 1725 verkocht aan Pieter Hoefnagel de Jonge. Hij voorzag het huis van een eigentijdse voorgevel.

Achtereenvolgens heeft het gebouw vanaf deze tijd dienst gedaan als bedrijfsgebouw voor handel in ‘wijnen en steenkolen', ‘snippers en sukade' en als ‘meubel en houtwarenfabriek De Spaarnestad' waarbij het woongedeelte werd uitgebroken en voorzien van garagedeuren.

In 1974 vond een restauratie plaats en werd de woonhuissituatie aan het Korte Spaarne teruggebracht, waarbij in de hal een 18de-eeuws stucplafond werd bewaard. In de achterliggende gebouwen werden acht appartementen gesitueerd.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel I Friesland en Noord-Holland, pp. 181-185.