Keizersgracht 743

Dit dubbelbrede huis ligt aan het eind van de Keizersgracht, dicht bij de Amstel. De grond kwam in 1670 in bezit van de stadssecretaris Dirck Schaep die ook de achterliggende erven aan de Herengracht had gekocht. Het huis Herengracht 580 werd zijn woonhuis en op de plaats van de Keizersgracht 743 verscheen een huurhuis met op straatniveau een doorrit voor koetsen naar het binnenterrein. Pas in de 18de en vroege 19de eeuw werd het huis getransformeerd tot een deftig grachtenhuis. De weduwe van de laatste bewoner, J. Westerman Holstijn, directeur-secretaris van de Nederlandse Bank, schonk het pand in 1978 aan Vereniging Hendrick de Keyser. 

Het pand is bijna 15 meter breed en 12 meter diep en bestaat uit een souterrain, bel-étage, een verdieping en een zolder. Hoewel het metselwerk van de voorgevel 18de-eeuws is, dateren de vensters, kroonlijst en ingangspartij uit het begin van de 19de eeuw. Aan de achtergevel is de plek van de oorspronkelijke doorrit nog af te lezen. 

In het midden van de 18de eeuw werd het huis gemoderniseerd in opdracht van de toenmalige bewoner David de Wilhelm, schepen en bewindhebber van de VOC. Tijdens de verbouwing kreeg de zaal aan de achterzijde zijn huidige vorm en werd de doorrit verplaatst naar het buurpand Keizersgracht 745. In de tweede helft van de 19de eeuw werd het interieur verfraaid in neo-Lodewijk XV-stijl. De zaal werd voorzien van een nieuw stucplafond en parketvloer maar behield de 18de-eeuwse schoorsteenmantel. In het souterrain bevindt zich de oude keuken met schouwkap en een aparte morskeuken met spoelbak en pomp.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel II Amsterdam, pp. 326-331.