Eise Eisingastraat 2

In 1745 werd door Pieter Adema, een koopman in koloniale waren, een huis gekocht tegenover het stadhuis. Adema bouwde bij wijze van geldbelegging en gebruikte het pand voor de verhuur. Het was een deftig huis wat onder andere blijkt uit de huurders waaronder diverse hoogleraren van de Franeker Universiteit. 

In de 19de eeuw werd de koffiebranderij van de firma Van Balen er gevestigd. Het voorhuis werd in gebruik genomen als winkel en de branderij werd ondergebracht in een werkplaats van de sterrenkundige Eise Eisinga op het achterterrein. De firma bleef tot 1977 een familiebedrijf in koffie en thee welke onder eigen merknaam werden geëxporteerd. In 1985 kocht ‘Hendrick de Keyser' het huis en een groot gedeelte van het erf. Sinds 2007 is het pand samengevoegd met het ernaast gelegen Koninklijk Eise Eisinga Planetarium.

In 1895 liet Sybren Gerrits van Balen zijn huis verbouwen. Er werd een winkelpui in Neorenaissance-stijl gebouwd en het bovengedeelte van de gevel werd opnieuw opgetrokken waarbij de oorspronkelijke klauwstukken en bekroning in Lodewijk XIV-stijl werden hergebruikt. Het vrijstaande achterhuis met verdieping werd toen verbouwd tot een grote salon in de vorm van een verlengde achthoek met koofplafond en erker met openslaande deuren. 

Het Neorenaissance ontwerp is van de architect N.J. Adema die 15 jaar later het ontwerp leverde voor het winkelinterieur. De winkel is uitgevoerd in een zeer rijke Art Nouveau-stijl met hardhouten kastenwanden, toonbanken voorzien van koperornamenten en kleurrijke tegeltableaus.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel I Friesland en Noord-Holland, pp. 118-123.