Donkere Spaarne 56

Dit grote huis aan het Spaarne dat samen met het huis aan de rechterzijde oorspronkelijk een geheel vormde, stond bekend als bierbrouwerij
´De Vos´. De geschiedenis van deze brouwerij gaat terug tot 1604 toen bierbrouwer Sijmon Matthijsz een ´Huijsinge met erf en mouterij´ aankocht. Het rechter pand werd door hem gebruikt als brouwerij terwijl hij het linker, Donkere Spaarne 56, na 1607 als woonhuis betrok.

Het woonhuis beschikte over een eigen toegang in de voorgevel. De smallere ontlastingsboog boven het middenvenster geeft aan dat de ingang zich vroeger in het midden van de gevel bevond. De ingang werd naar rechts verschoven op het moment dat de zijkamer aan de straat werd vergroot ten koste van het voorhuis. Deze verbouwing heeft midden achttiende eeuw plaatsgevonden. 

Achter het voorhuis lag een woonvertrek met stookplaats. Deze kamer besloeg niet de volle breedte want aan de rechterzijde was een gang die toegang gaf tot een achterhuis aan de overzijde van een binnenplaatsje. Het huis is geheel onderkelderd en was vanaf drie zijden toegankelijk. Deze kelder hoorde bij het bedrijfsgedeelte van de brouwerij.

De ingang rechts, naast de toegang tot het woonhuis, verbond het Spaarne met het bedrijfsterrein achter de brouwerij. Deze deur geeft nog steeds toegang tot het ernaast gelegen pand. Ook de zolder, die was bedoeld voor graanopslag, stond door middel van een hijsluik in verbinding met deze gang. Zo ondervonden de bewoners geen hinder van de werkzaamheden in de brouwerij.

Voor meer informatie zie Huizen in Nederland, deel II Friesland en Noord-Holland, pp. 176-180.